سارا زارع؛ معصومه ارجمندی
دوره 14، 52-53 ، شهریور 1397، ، صفحه 37-56
چکیده
طبق نظریه پساساختگرایی لاکلا و موف (1985)، همه پدیده های اجتماعی تحت تاثیر فرآیندهای گفتمانی شکل میگیرند و اجتماع، عرصه مبارزه برای تعریف و تثبیت معنا است. آنان معتقدند گفتمانها همواره با استفاده از سازوکارهای معنایی از طریق روشهای مختلفی همچون مطبوعات، برای تاثیرگذاری بر روی افکار عمومی با هم در حال رقابتاند و این ...
بیشتر
طبق نظریه پساساختگرایی لاکلا و موف (1985)، همه پدیده های اجتماعی تحت تاثیر فرآیندهای گفتمانی شکل میگیرند و اجتماع، عرصه مبارزه برای تعریف و تثبیت معنا است. آنان معتقدند گفتمانها همواره با استفاده از سازوکارهای معنایی از طریق روشهای مختلفی همچون مطبوعات، برای تاثیرگذاری بر روی افکار عمومی با هم در حال رقابتاند و این منازعات معنایی تابع تحولات اجتماعی است. در این پژوهش با تلفیق نظریه لاکلا و موف و نظریه تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف (1995) که زبان را به عنوان کنش اجتماعی با کاربرد متفاوت معرفی میکند، قصد بر این است تا مشخصههای اجتماعی- معنایی در گفتمان سمنها (به عنوان گروه اولِ تحقیق حاضر) و مؤسسات خیریه (به عنوان گروهِ دوم) و نیز چگونگى شکلگیرى و تعامل بین آنها و بازنمایى منازعات معنایى این دو گفتمان در محافل اجتماعی به ویژه مطبوعات در حوزه کودکان کار و خیابان بررسی شود. همچنین، در پژوهش حاضر بر اساس دیدگاه فرکلاف، مفصلبندی گفتمان و استفاده از دو سازوکار مهم برجستهسازی و حاشیهرانی و فرایندهای دیگر تحلیل انتقادی مانند مجهولسازی و اسمسازی که از ابزارهای برجستهسازیاند، ارتباط بین دیدگاههای فکری، سیاسی و اجتماعی فعالان دو گروه نامبرده مشخص و تبیین می شود. دادههای تحقیق حاضر شامل متون منتخبی از رسانهها و مطبوعاتی است که به صورت موردی از خیریهها و سمنهای فعال در زمینه کودکان کار و خیابان در دهه هشتاد و نود شمسی انتخاب شده است. بررسی و تحلیل متون انتخابی پیرامون تحلیل گفتمان انتقادی از دیدگاههای ایدئولوژیکی نهادهای مربوطه به مفصلبندی گفتمان برای تعیین محل نزاع معنایی آنها توصیف و تبیین گردیده است.
معصومه ارجمندی؛ ذلیخا عظیم دخت
دوره 9، 34-35 ، اسفند 1392، ، صفحه 5-21
چکیده
رویکرد تحلیل گفتمان انتقادی در پی شفافسازی این حقیقت است که عواملی همچون بافت موقعیتی، بافت بینامتنی، روابط قدرت در جامعه، سلطه، فرهنگ و ایدئولوژی حاکم بر جامعه زبانی را شکل میدهد و از طریق به کارگیری زبان در جامعه است که این ساختارها، فرایندها و ایدئولوژیها تثبیت میشوند. آنچه در این مختصر ارائه میشود بررسی برابرهای ...
بیشتر
رویکرد تحلیل گفتمان انتقادی در پی شفافسازی این حقیقت است که عواملی همچون بافت موقعیتی، بافت بینامتنی، روابط قدرت در جامعه، سلطه، فرهنگ و ایدئولوژی حاکم بر جامعه زبانی را شکل میدهد و از طریق به کارگیری زبان در جامعه است که این ساختارها، فرایندها و ایدئولوژیها تثبیت میشوند. آنچه در این مختصر ارائه میشود بررسی برابرهای انتخاب شده از دو مترجم و مقابله آنها با متن اصلی داستان «عربی» اثر جیمز جویس بر اساس رویکرد تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف است، تا با استناد بر این رویکرد بر کارایی آن در فرایند برابریابی و دستیابی به برابرهای مناسب در متن مقصد صحه گذاشته شود. زیرا رویکرد تحلیل گفتمان انتقادی بر این اصل اساسی پایهگذاری شده است که ساختارهای گفتمانمدار و ملاحظات غیرزبانی و توصیف فرازبانی در تحلیلهای زبانی به طور کلی و در فرایند ترجمه به طور اخص از اهمیت بالایی برخوردار است. از جمله ساختارهای گفتمانمداری که در مقاله حاضر بررسی میشود عبارتاند از گزینش واژگانی، ضمایر، رابطه عاملیت نحوی یعنی انتخاب صیغه معلوم/ مجهول، فرایند اسمسازی و طرد کنشگرها.